Co to jest i jak go rozpoznać? Objawy trądziku różowatego.
Trądzik różowaty (rosacea) to przewlekła i zapalna choroba skóry. Ma ona podłoże naczyniowe i składa się na nią często niejednolity zespół objawów. W kontekście trądziku różowatego, mówi się o dysfunkcji immunologicznej oraz rozregulowanym układzie nerwowo-naczyniowym. Zmiany skórne, wywoływane tą chorobą są spowodowane m. in. nadmierną reaktywnością naczyń krwionośnych. Rozpoznanie choroby jest możliwe dzięki odpowiednim kryteriom diagnostycznym, które dzielą się na pierwszorzędowe i drugorzędowe.
Kryteriami pierwszorzędowymi dla tej dermatozy są:
- liczne teleangiektazje (zmiany skórne w postaci poszerzonych, drobnych naczyń krwionośnych – tzw. „pajączki naczyniowe”)
- rumień napadowy (zaczerwienienie występujące na skórze twarzy)
- rumień utrwalony
- grudki, krostki, guzy zapalne
Kryteria drugorzędowe:
- nierówna powierzchnia skóry twarzy
- ogniska obrzękowe
- pieczenie, świąd, suchość skóry
- zaczerwienienia skóry
Objawy trądziku różowatego stanowią sygnał do tego, aby jak najszybciej podjąć właściwe leczenie dermatologiczne. Podczas diagnostyki trądziku różowatego specjalista powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad, aby wykluczyć istnienie innych chorób, które mogą dawać podobne symptomy.
Cztery postacie trądziku różowatego (podtypy trądziku różowatego)
Trądzik różowaty powoduje liczne zmiany zapalne na skórze. Przebiega on w czterech etapach, które uzależnione są od czynników wewnętrznych i zewnętrznych.
a) I faza rumieniowo- teleangiektatyczna – charakteryzuje się zwykle utrwalonym rumieniem, który występuje w środkowej części twarzy (zmiany skórne widoczne są przede wszystkim na brodzie, nosie i policzkach). Poza rumieniem, występuje również rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry twarzy.
b) II faza grudkowo- krostkowa- w czasie trwania tego etapu pojawia się stan zapalny skóry, obrzęk, występują grudki i krostki zlokalizowane głównie na centralnej części twarzy
c) III faza guzowata (przerostowo-naciekowa) – w przypadku tego stadium trądziku różowatego, dochodzi do przerostu tkanki łącznej, skóra twarzy jest pogrubiała, pojawiają się na niej zmiany guzowate. Najbardziej narażone na zaistnienie zmian są okolice nosa i brody i częściej dotyka ona mężczyzn.
d) Postać oczna trądziku różowatego – to trudna do zdiagnozowania faza. Wynika to z faktu, iż objawy choroby mogą wskazywać np. na stany zapalne rogówek lub spojówek. Powodami do niepokoju są takie symptomy jak łzawienie, przekrwienie spojówek, światłowstręt lub poczucie suchości oka.
Oprócz wymienionych wyżej części twarzy, trądzik różowaty dotyczy również innych obszarów ciała, takich jak plecy, dekolt, okolice zauszne, a także brzegi powiek.
Przyczyny trądziku różowatego
Powstawaniu trądziku różowatego towarzyszy szereg czynników. Można podzielić je na dwa typy- zewnątrzpochodne i wewnątrzpochodne.
Czynniki zewnątrzpochodne:
- stres
- promieniowanie słoneczne
- spożywanie alkoholu
- nadmierne spożywanie kofeiny (przede wszystkim zawartej w kawie)
- nieodpowiednia, ciężkostrawna dieta
- wysiłek fizyczny
- niewłaściwa pielęgnacja skóry
- niehigieniczny tryb życia (zarówno pod względem stricte higieny ciała jak i brak równowagi w higienie snu, regenracji itd)
- zbyt częste korzystanie z sauny lub basenów z chlorowaną wodą
Czynniki wewnątrzpochodne:
- uwarunkowania genetyczne
- jasna karnacja skóry
- stosowanie witamin B12 i B6 w zbyt dużych dawkach
- problemy na podłożu hormonalnym
- dysfunkcja immunologiczna
- rozregulowanie układu nerwowo- naczyniowego
- okres menopauzalny i postmenopauzalny
- ciąża
- doustna antykoncepcja
Trądzik różowaty występuje i szczególnie nasila się u osób, które z natury są nerwowe i nadpobudliwe. Występowanie przypadłości, takich jak zaburzenia układu pokarmowego (np. nadkwasota) lub zakażenie bakterią Helicobakter, mogą przyczynić się do rozwoju trądziku różowatego. Trądziku różowatego nie należy mylić z trądzikiem pospolitym. Choć z pozoru choroby te dają podobne objawy, ich podłoże jest zupełnie inne i wymagają one odmiennego, odpowiednio dobranego sposobu leczenia. To, czego potrzebuje skóra dotknięta trądzikiem pospolitym, może zaszkodzić skórze, na której występuje trądzik różowaty.
Jak leczyć trądzik różowaty?
Bezapelacyjnie najważniejszym punktem w drodze do leczenia trądziku różowatego, jest konsultacja u lekarza dermatologa. W momencie, w którym zauważamy pogorszenie się stanu skóry, występowanie rumienia, widocznych, popękanych naczyń krwionośnych, bolące stany zapalne – powinniśmy udać się do specjalisty. Tylko on jest w stanie odpowiednio zdiagnozować chorobę i nakierować na właściwe tory w kontekście doboru metody leczenia i właściwej pielęgnacji.
Leczenie dermatologiczne trądziku różowatego może przebiegać w różnoraki sposób, w zależności od stopnia nasilenia choroby, prowadzonego trybu życia oraz obecności chorób współistniejących. Na przewlekły stan zapalny lekarz może przepisać antybiotyki (np. metronidazol, erytromycyna). Aby złagodzić objawy, skuteczne może okazać się stosowanie immunomodulatorów (np. takrolimus) oraz wdrożenie terapii retinoidami – oczywiście wszystko to z zalecenia dermatologa, który dokona klasyfikacji trądziku różowatego.
Niefarmakologiczne metody leczenia trądziku różowatego
Ważnymi elementami w walce z trądzikiem różowatym są dieta, styl życia oraz rodzaj pielęgnacji. Zmiany w trybie i higienie życia mogą zaowocować w poprawę stanu skóry. Lepiej zrezygnować też z produktów, które mogą nasilać objawy choroby, ograniczyć ilość spożywanej kawy, ciężkostrawnych i pikantnych potraw, niezdrowych tłuszczy, alkoholu, nadmiernej ekspozycji na słońce.
Pielęgnacja domowa i gabinetowa skóry wrażliwej, z objawami trądziku różowatego jest niezwykle ważna. Stanowi wsparcie dla kuracji dobranej indywidualnie do pacjenta. Leczenie niefarmakologiczne trądziku różowatego nie spowoduje, że zniknie, ale może załagodzić jego objawy. Preparaty, stosowane w kuracji powinny wykazywać działanie:
- antyoksydacyjne
- odżywcze
- łagodzące
- przeciwzapalne
Dodatkowo powinny zawierać następujące składniki aktywne:
- glukonolakton
- kwas azelainowy
- kwas laktobionowy
- witaminy A, C, E, K
- resweratol
- wyciągi roślinne (np. z arniki, ruty, miłorzębu japońskiego)
- filtry fizyczne
Leczenie trądziku różowatego laserem
Choroba skóry, jaką jest trądzik różowaty wymaga odpowiednio dobranej przez lekarza kuracji, podczas której często oprócz środków doustnych, stosuje się leczenie miejscowe. Terapią wspierającą jest leczenie trądziku różowatego laserem. Działa on zarówno na naczyniowe struktury jak i powierzchniowe warstwy skóry, dzięki czemu staje się ona wyciszona i można zminimalizować jej zaczerwienienie. Laserowe leczenie trądziku przy wsparciu metod farmakologicznych i niefarmakologicznych może okazać się bardzo skuteczne i przynieść widoczne efekty.
Trądzik różowaty należy leczyć
Nieleczone objawy trądziku nie stanowią niebezpieczeństwa dla zdrowia, jednak powodują pogorszenie się stanu i wyglądu skóry, a często pozostawiają nieestetyczne blizny, które z czasem mogą się pogłębiać i powodować nieodwracalne zmiany.
Pielęgnacja skóry twarzy, zabiegi medycyny estetycznej, odpowiednia dieta i zdrowy, w miarę możliwości bezstresowy tryb życia to czynniki, które są bardzo pomocne w walce z chorobą. Możemy wspierać się leczeniem domowym trądziku różowatego. Natomiast najważniejsza jest konsultacja z lekarzem dermatologiem, który zajmie się sklasyfikowaniem i rozpoznaniem trądziku różowatego. W zależności od przebiegu choroby, specjalista dobierze terapię, mającą na celu uporanie się z różnymi postaciami trądziku.
Po zakończeniu leczenia niezwykle ważne jest, aby zadbać o regenerację i odbudowę warstwy lipidowej skóry, używając substancji nawilżających i zmiękczających.
Czy można uniknąć trądziku lub całkowicie go wyleczyć?
Trądzik różowaty to przewlekła i zapalna choroba skóry, której przyczyn medycyna jeszcze do końca nie poznała. Wiadomo, co może wywołać trądzik różowaty, że nie istnieje tylko jedna odmiana trądziku różowatego, znane są jego symptomy, wyszczególnione zostały zbadane, jak dotychczas, czynniki wpływające na jego rozwój, wiadomo jak można złagodzić objawy trądziku, natomiast nie można niestety całkowicie go wyleczyć. Ta choroba skóry twarzy, a niekiedy również i innych obszarów ciała jest jednak możliwa do zahamowania i wyciszenia nawet na długie lata. Czy można jej uniknąć? Zapobieganie trądzikowi różowatemu może być trudne, ale nie niemożliwe. Jeśli pacjent ma genetyczne skłonności do tego typu schorzeń skórnych, można zastosować się do zasad, wyszczególnionych w artykule, aby zniwelować ryzyko pojawienia się ciężkiego przebiegu trądziku różowatego. Pamiętajmy, o tym, co nasila jego objawy i starajmy się tego unikać w codziennym życiu. Wspierajmy się wiedzą naukową, opiniami lekarzy specjalistów i jeśli tylko zauważymy jakiekolwiek sygnały ostrzegawcze ze strony naszego ciała- umówmy się na wizytę. Dzisiaj leczenie dermatologiczne trądziku zawiera szerokie spektrum możliwości, które w widoczny sposób mogą poprawić jakość naszego życia.
